Là một ngôi trường có bề dày lịch sử hơn 20 năm, Trường Phổ thông dân tộc nội trú(PTDTNT) Thanh Sơn hiện là nơi theo học của 343 học sinh dân tộc thiểu số trên địa bàn 2 huyện Thanh Sơn và Thanh Thủy. Do đặc thù các em học sinh của trường 100% là con em đồng bào các dân tộc thiểu số nên nhà trường đặc biệt chú trọng phương pháp giảng dạy, truyền thụ kiến thức sao cho phù hợp với khả năng nhận thức và tâm lý của học sinh. Trong những năm qua, Trường PTDTNT Thanh Sơn không ngừng nỗ lực để nâng cao chất lượng giáo dục, gắn công tác giáo dục dân tộc với nhiệm vụ nâng cao trình độ kiến thức cho học sinh. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng nhà trường luôn nỗ lực hết mình nhằm tạo dựng một nền tảng tư duy và đạo đức tốt nhất cho học sinh. Hơn 20 năm xây dựng và trưởng thành, nhà trường đã liên tục gặt hái được những thành tích quan trọng trong công tác dạy và học. Năm học 2013 – 2014, nhà trường có 98,5% học sinh được xếp loại hạnh kiểm khá, tốt; 57,4% học sinh xếp loại học lực khá, giỏi; 35 học sinh đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện. 100% học sinh tốt nghiệp THCS và đỗ vào các trường THPT của huyện, của tỉnh và trường vùng cao Việt Bắc... Để nâng cao chất lượng giáo dục, nhà trường luôn chú trọng đến công tác nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. Do các em đều học tập, sinh hoạt tại nhà trường nên việc xây dựng được môi trường giáo dục tốt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để ngôi trường thực sự trở thành “ngôi nhà chung cho con em đồng bào dân tộc thiểu số”.

Năm học 2014 - 2015, Trường PTDTNT Yên Lập có 242 học sinh với 8 lớp. Để giúp các em tiếp thu tốt kiến thức cũng như rèn luyện đạo đức, ngoài việc chú trọng xây dựng kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh, xây dựng chủ đề tích hợp nội dung dạy học ở từng môn học, nhà trường cũng hết sức quan tâm đến giáo dục đạo đức, rèn luyện kỹ năng sống, hiểu biết về xã hội và pháp luật… Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả của việc dạy và học, Trường PTDTNT Yên Lập tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với các cấp lãnh đạo trong việc điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ nhà giáo, cán bộ quản lý, học sinh người dân tộc thiểu số; đẩy mạnh công tác xã hội hóa để có thêm nguồn lực chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho học sinh và giáo viên.

Trong những năm qua, phát triển giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh đã và đang có sự chuyển biến mạnh mẽ, chất lượng giáo dục vùng dân tộc ngày càng được nâng lên rõ rệt. Mạng lưới các trường dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh phát triển phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trên cơ sở quy hoạch phát triển nguồn nhân lực của địa phương. Toàn tỉnh hiện có 1 trường PTDTNT tỉnh và 4 trường PTDTNT cấp huyện với tổng số gần 1600 học sinh dân tộc thiểu số đang theo học. Trong 5 năm (từ năm 2009 đến năm 2014), chất lượng giáo dục của các trường PTDTNT dần được nâng lên qua từng năm học. Hằng năm, tỷ lệ học sinh các trường PTDTNT xếp loại hạnh kiểm tốt, khá đạt trên 90%. Các trường duy trì tốt sĩ số học sinh, các em học tập chuyên cần, có ý thức rèn luyện, tu dưỡng đạo đức. Tỷ lệ học sinh khá, giỏi được tăng lên qua các năm học. Trong 5 năm học vừa qua, có trên 5.000 học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở từ các trường PTDTNT, trong đó có khoảng 30% số học sinh được tiếp tục vào học trường PTDTNT tỉnh, 60% vào các trường trung học phổ thông trên địa bàn, còn lại vào học các trường trung cấp chuyên nghiệp, cơ sở dạy nghề; trên 2.000 học sinh trường PTDTNT tỉnh tốt nghiệp trung học phổ thông: Trong đó, khoảng 50% học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, khoảng 50% học sinh vào trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề và về địa phương tham gia công tác, lao động sản xuất. Hiện nay Phú Thọ là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về tỷ lệ các em học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông học ở trường dân tộc nội trú tỉnh đỗ vào các trường đại học. Bên cạnh đó, tỉnh ta cũng là địa phương triển khai có hiệu quả chương trình dạy tiếng Việt lớp 1 - công nghệ giáo dục cho học sinh tiểu học ở các trường có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Chế độ chính sách đối với học sinh đồng bào dân tộc thiểu số, giáo viên, cán bộ  quản lý tại khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng được đảm bảo đầy đủ…

Ông Nguyễn Minh Tường - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển giáo dục cho con em đồng bào dân tộc thiểu số, ngành giáo dục tỉnh đã tập trung chỉ đạo đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục dân tộc, từ đó tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động dạy và học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nhất là chất lượng giáo dục mũi nhọn. Trong đó, tập trung vào việc phân luồng cho học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông để nhằm góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ tại chỗ cho các địa phương cũng như phục vụ cho tỉnh. Bên cạnh đó, ngành Giáo dục và Đào tạo tiếp tục tập trung tháo gỡ khó khăn về cơ sở vật chất tại các trường PTDTNT. Đổi mới việc kiểm tra, đánh giá chất lượng học sinh sao cho phù hợp với học sinh dân tộc thiểu số theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học. Tích cực triển khai công tác bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn, đặc biệt là việc bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và giáo viên  biết tiếng dân tộc tại các trường có các em học sinh dân tộc thiểu số học.

Tăng cường các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục các cấp học ở vùng dân tộc thiểu số, triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách đã ban hành đối với giáo dục dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi… là những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục dân tộc của ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh trong năm học 2014 - 2015. Ngoài ra, việc dạy tiếng Việt cho trẻ em mầm non và học sinh tiểu học dân tộc thiểu số trên địa bàn toàn tỉnh cũng được đặc biệt chú trọng. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh sẽ triển khai việc dạy tiếng Việt lớp 1 - công nghệ giáo dục tại 100% các huyện trên địa bàn tỉnh có đông đồng bào các dân tộc thiểu số. “Trong thời gian tới ngành Giáo dục và Đào tạo tiếp tục kiến nghị với nhà nước trong việc sửa, bổ sung một số văn bản liên quan đến học sinh dân tộc thiểu số, đối với nhà giáo, cán bộ quản lý hiện nay còn nhiều bất cập” - ông Tường nhấn mạnh.

Có thể thấy rằng, chất lượng giáo dục cho học sinh người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh trong những năm qua được nâng lên, đáp ứng được một phần nguồn nhân lực phục vụ tại địa phương và vùng dân tộc miền núi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Thời gian tới, cần tăng cường hơn nữa công tác giáo dục hướng nghiệp, phân luồng, gắn kết cơ sở đào tạo để làm sao các em học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tại các trường dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh đều có cơ hội lập nghiệp, cống hiến sức mình cho sự phát triển của quê hương, đất nước.

Huyền Trang